Option là gì? Như thế nào là Call options và Put options?

1. Quyền chọn - Option là gì?

Options hay quyền chọn là những hợp đồng dựa trên tài sản cơ sở như các loại tiền điện tử, các chỉ số chứng khoán hoặc các quỹ ETF. Các nhà đầu tư sử dụng các hợp đồng quyền chọn này để giao dịch thông qua cách dự đoán giá của loại tài sản đó trong một thời điểm nhất định cho tương lai chứ không bắt buộc phải mua/bán trực tiếp.

1.1. Ví dụ về Option

Lấy ví dụ, ngày 25/03/2024, bên A mua hợp đồng quyền chọn của bên B, số lượng là 30 nghìn sản phẩm với giá 500 nghìn/sản phẩm. Thời hạn của hợp đồng này là 6 tháng. Khi đó:

• Bên A là người mua quyền chọn còn bên B là người bán quyền chọn.

• Giá định trước là 500 nghìn/sản phẩm.

• Thời gian đáo hạn là ngày 25/09/2024.

Theo điều khoản hợp đồng thì vào ngày đáo hạn, bên A có quyền không mua/mua 30 nghìn sản phẩm. Nếu A quyết định chọn mua thì B phải tuân thủ và bán cho A với giá 500 nghìn/sản phẩm bất kể giá thị trường thời điểm đó có thấp hay cao hơn.

1.2. Đặc điểm chính của Option là gì?

Ngoài khái niệm và ví dụ về quyền chọn ở trên, sau đây là một số đặc điểm giúp bạn hiểu rõ hơn về Options:

• Options là một dạng công cụ phái sinh giúp các nhà đầu tư có thể tiếp xúc với các loại tài sản mà không phải sở hữu, không phải mua mà vẫn được lưu trữ chúng.

• Options cho phép các nhà đầu tư có thể tiếp cận với tài sản bằng một phần chi phí thông qua đòn bẩy tài chính. Hiểu cách đơn giản, khi trong tay bên A chỉ có 500 triệu nhưng vẫn có thể mua được 30 nghìn sản phẩm trị giá đến 15 tỷ, bằng cách sử dụng mức đòn bẩy.

• Nhà đầu tư có thể kiếm lời ngay cả khi tài sản giảm giá. Nếu là hình thức giao dịch thông thường thì các nhà đầu tư sẽ phải mua một tài sản và chờ đợi cơ hội tăng giá. Nếu giá tăng thì khoản đầu tư đó có lãi và ngược lại. Tuy nhiên, đối với Options thì các nhà đầu tư vẫn thu được lợi nhuận ngay cả khi giá của tài sản giảm.

2. Những thành phần cấu thành Options

• Tài sản cơ sở: Là tài sản hợp đồng quyền chọn liên quan, có thể là chứng khoán, hàng hóa, ngoại tệ, bất động sản,... Giá trị và hiệu lực của hợp đồng phụ thuộc vào yếu tố này.

• Loại hợp đồng: Có 2 loại chính là Call options và Put options. Call option là quyền chọn mua, cho phép người mua có thể mua tài sản cơ sở từ người bán trong một thời điểm và giá trị nhất định. Còn Put options là quyền chọn bán, cho phép người mua bán tài sản cơ sở cho người bán trong một thời điểm và giá trị nhất định.

• Giá thực hiện: Là giá bán mà người mua quyền chọn sẽ mua/bán tài sản. Mức giá này được định trước trong hợp đồng thỏa thuận dựa trên giá thị trường.

• Thời gian: Là thời điểm cuối để người mua thực hiện quyền chọn. Sau khi thời hạn kết thúc thì hợp đồng hết hiệu lực.

• Phí quyền chọn: Số tiền mà người mua hợp đồng phải trả cho người bán để có được quyền chọn. Phí này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn như là thời hạn, biến động tài sản,...

3. Quyền chọn mua - Call options và quyền chọn bán - Put option là gì?

Quay trở lại với khái niệm về Options là gì, chúng ta đã biết là Options là công cụ mua quyền chọn nhưng không cần thực hiện nghĩa vụ mua/bán tài sản trong một ngày nhất định và ở một mức giá xác định. Quyền chọn được phân làm hai loại quyền chọn phổ biến nhất. Đó là quyền chọn mua và quyền chọn bán. Cụ thể:

• Quyền chọn mua (Call options): Người mua hợp đồng có quyền mua tài sản từ người bán với thời điểm và giá được định trước trong hợp đồng. Trường hợp giá tài sản tăng thì người mua có quyền chọn mua với giá thấp hơn rồi bán lại với giá cao hơn để có lợi nhuận.

• Quyền chọn bán (Put options): Ngược lại với quyền chọn mua, người mua hợp đồng có quyền bán tài sản cho người bán vào thời gian và giá được định trước. Trong trường hợp giá tài sản giảm thì người mua có quyền chọn bán tài sản với giá cao hơn và thu được lợi nhuận thông qua việc mua tài sản với giá thấp hơn thị trường.

4. Ưu, nhược điểm của giao dịch quyền chọn Option là gì?

Tương tự như các giao dịch khác, quyền chọn Option cũng sẽ sở hữu cả ưu điểm và những rủi ro cần khắc phục, cụ thể như sau:

4.1. Ưu điểm

Quyền chọn Option đem đến rất nhiều giá trị lợi ích cho cả người mua quyền chọn và người bán quyền chọn. Cụ thể như sau:

• Hợp đồng quyền chọn giúp các nhà đầu tư có thể kiếm lợi nhuận ngay cả khi thị trường giá xuống. Đây là một cơ hội sinh lời cho các nhà đầu tư.

• Hợp đồng quyền chọn chỉ tập trung vào quyền chứ không đi cùng với nghĩa vụ cho nên nó giống như một dạng bảo hiểm. Vì thế, thích hợp để các nhà đầu tư dùng để phòng ngừa rủi ro trong thị trường tài chính.

• Thông qua sức mạnh của đòn bẩy, các nhà đầu tư có thể nhận được vị thế quyền chọn tương đương nhưng với mức vốn thấp hơn rất nhiều.

4.2. Nhược điểm

Bên cạnh những ưu điểm, hợp đồng quyền chọn cũng có một số nhược điểm như sau:

• So với các hình thức giao dịch truyền thống thì giao dịch bằng quyền chọn có phần phức tạp hơn vì có nhiều quy định liên quan. Vì thế, nó sẽ không phải là một lựa chọn phù hợp cho các nhà đầu tư mới tham gia thị trường.

• Một trong những chi phí lớn nhất ảnh hưởng tới giao dịch quyền chọn là yêu cầu ký quỹ. Số tiền phải gửi cho nhà môi giới thì mới có được vị thế quyền chọn. Thường thì chi phí giao dịch quyền chọn được tổng hợp lại sẽ đắt hơn so với giao dịch tương lai hoặc chứng khoán khi có môi giới đầy đủ.

• Quyền chọn có thể khiến người bán phải chịu một khoản tổn thất không thể xác định. Không giống như người mua, người bán quyền chọn có thể chịu tổn thất lớn hơn nhiều so với giá trong hợp đồng.

5. Một số lưu ý quan trọng khi giao dịch quyền chọn

Khi đã hiểu rõ về option là gì, các nhà đầu tư khi muốn sử dụng quyền chọn thì cần lưu ý những điều sau:

• Phải xác định rõ tài sản cơ sở: Điều này đảm bảo cho cả 2 bên đều hiểu rõ về tài sản được thực hiện quyền chọn và những thông tin liên quan.

• Xác định ngày đáo hạn: Là ngày mà người mua quyền chọn phải quyết định xem họ có thực hiện quyền chọn hay không. Đây cũng là ngày mà hợp đồng kết thúc và các trách nhiệm của 2 bên được xác định từ đây.

• Quản lý rủi ro: 2 bên cần phải hiểu rõ về yếu tố thị trường, biến động giá cả và khả năng mất mát khi giao dịch.

• Phân tích kỹ thị trường: Cập nhật thông tin báo cáo tài chính, biến động thị trường để dự đoán khả năng tăng/giảm giá để lựa chọn quyền chọn phù hợp.

Như vậy, hợp đồng quyền chọn đem đến rất nhiều lợi ích nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro cao. Do đó, các nhà đầu tư cần phải tính toán thật cẩn thận trước khi đưa ra những quyết định cho quyền chọn của mình.

Hy vọng rằng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu hơn về quyền chọn option là gì và có thể đưa ra được các quyết định sáng suốt nhất cho quá trình đầu tư của mình.

Xem thêm:

• MT Là Gì? Vai Trò Và Chiến Lược Phát Triển Kênh Modern Trade
• Merch Là Gì? Tại Sao Nên Doanh Nghiệp Nên Đầu Tư Vào Merch?