Tất tần tật về hợp đồng bảo hiểm nhân thọ

1. Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là gì?

Khi tham gia mua bảo hiểm nhân thọ, bên mua và bên công ty cung cấp sẽ thỏa thuận về các chính sách, quyền lợi và quy định về sản phẩm và quá trình đóng bảo hiểm nhân thọ.

Những thỏa thuận này sẽ được đồng thuận quy định trên hợp đồng lao động. Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ chỉ bắt đầu có hiệu lực khi bên mua bảo hiểm và bên công ty cung cấp bảo hiểm đã ký kết. Vậy khái niệm hợp đồng bảo hiểm được hiểu như thế nào?

Căn cứ theo Khoản 16 Điều 4 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, khái niệm hợp đồng bảo hiểm được quy định là:

"Hợp đồng bảo hiểm là sự thỏa thuận giữa bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô, theo đó bên mua bảo hiểm phải đóng phí bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô phải trả tiền bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng cho người thụ hưởng hoặc bồi thường cho người được bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm."

Trong đó:

• Sự kiện bảo hiểm: Là những sự kiện mang tính khách quan do các bên thỏa thuận hoặc pháp luật quy định mà khi sự kiện này không may xảy ra thì công ty bảo hiểm cần phải chi trả tiền cho người thụ hưởng bảo hiểm.
• Hợp đồng bảo hiểm phải được lập bằng văn bản. Bằng chứng để có thể giao kết hợp đồng chính là hợp đồng, giấy chứng nhận bảo hiểm, đơn bảo hiểm hoặc một số hình thức khác theo quy định của pháp luật.

Cũng theo Luật này tại Khoản 1 Điều 33 đã quy định:

"Đối tượng bảo hiểm của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là tuổi thọ, tính mạng con người."

Xem thêm: Bảo Hiểm Nhân Thọ Là Gì? 7 Nguyên Tắc Cần Biết Khi Tham Gia Bảo Hiểm

2. Các nội dung quan trọng trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ

Những nội dung trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là tất cả những điều mà bên mua bảo hiểm và bên công ty bảo hiểm đã thỏa thuận trước đó. Các nội dung này đưa ra nhằm mục đích là bằng chứng để các bên thực hiện đúng nghĩa vụ và trách nhiệm của mình trong quá trình tham gia đóng bảo hiểm.

Căn cứ theo Điều 17 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 quy định một hợp đồng bảo hiểm cần phải có đầy đủ các nội dung như sau:

"Tên, địa chỉ của doanh nghiệp bảo hiểm, họ và tên bên mua bảo hiểm, người được bảo hiểm hoặc người thụ hưởng (nếu có)."

Đây là những nội dung cơ bản và quan trọng nhất của một hợp đồng bảo hiểm. Nội dung này sẽ xác định rõ các chủ thể bao gồm các bên tham gia bảo hiểm và các bên có nghĩa vụ, quyền lợi liên quan đến hợp đồng bảo hiểm.

Nội dung này sẽ được thông qua tên, địa chỉ, các chứng minh nhân thân đối với cá nhân như số chứng minh nhân dân/căn cước công nhân; các phương thức liên lạc như số fax, số điện thoại, email, số đăng ký; hoặc chứng minh tư cách tổ chức, doanh nghiệp như số đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp.

2.1. Đối tượng bảo hiểm

Đối tượng bảo hiểm có thể bao gồm:

• Các yếu tố nhân thân của con người như tính mạng, sức khỏe,...

• Tài sản

• Trách nhiệm dân sự

2.2. Số tiền bảo hiểm, giá trị tài sản được bảo hiểm đối với bảo hiểm tài sản

Phần nội dung này thể hiện số tiền mà bên mua bảo hiểm phải đóng theo định kỳ cho bên cung cấp bảo hiểm.

Trong trường hợp bên mua bảo hiểm không may xảy ra những sự kiện không thể lường trước thì bên cung cấp bảo hiểm phải chi trả một số tiền như đã thỏa thuận cho bên mua bảo hiểm hoặc người thụ hưởng.

2.3. Phạm vi bảo hiểm, điều kiện bảo hiểm, điều khoản bảo hiểm

• Phạm vi bảo hiểm là phạm vi trách nhiệm của công ty chấp nhận chịu tương đương với các rủi ro mà công ty cung cấp bảo hiểm phải thực hiện đối với người tham gia.
• Mỗi loại nghiệp vụ bảo hiểm của công ty bảo hiểm đều có các điều kiện buộc người tham gia phải đạt được các điều kiện này thì mới được mua bảo hiểm.
• Điều khoản bảo hiểm: Là các nội dung về các trường hợp được bảo hiểm và được theo phương thức nào.

2.4. Điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm

Điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm quy định các trường hợp bên công ty cung cấp bảo hiểm không phải thực hiện thanh toán cho bên người thụ hưởng, bên mua bảo hiểm.

Điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm phải được quy định rõ ràng trong hợp đồng bảo hiểm và giải thích rõ ràng cho bên mua bảo hiểm nắm được.

Điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm sẽ không được áp dụng trong các trường hợp sau:

• Bên mua bảo hiểm có lý do chính đáng nếu chậm thông báo về việc xảy ra sự kiện bảo hiểm cho công ty bảo hiểm nắm được.

• Bên mua bảo hiểm vi phạm pháp luật do vô ý.

2.5. Thời hạn bắt đầu có hiệu lực và hết hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm

Thời hạn bảo hiểm quy định thời điểm hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực và thời hạn kết thúc hợp đồng. Trong nhiều trường hợp thì thời điểm hết hạn hợp đồng cũng là thời điểm phát sinh trách nhiệm phải thanh toán tiền của bên công ty cung cấp bảo hiểm cho bên mua bảo hiểm

2.6. Mức phí bảo hiểm, phương thức đóng tiền phí bảo hiểm

Mức phí bảo hiểm là mức tiền mà bên mua bảo hiểm phải đóng cho công ty cung cấp bảo hiểm theo định kỳ để duy trì hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm và các quyền lợi bảo hiểm.

Người mua bảo hiểm có thể đóng phí bảo hiểm thông qua:

• Trực tiếp với người tư vấn bảo hiểm nhân thọ hoặc tại văn phòng đại lý cung cấp bảo hiểm nhân thọ.

• Qua đường bưu điện

• Thanh toán qua tài khoản ngân hàng

2.7. Thời hạn, phương thức chi trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thường bảo hiểm

Nội dung này xác định thời hạn và phương thức chi trả hoặc bồi thường số tiền bảo hiểm của công ty bảo hiểm đối với bên được bảo hiểm.

2.8. Các quy định giải quyết tranh chấp

Nội dung này được đưa ra nhằm các bên liên quan thống nhất phương thức giải quyết các tranh chấp.

2.9. Ngày, tháng, năm giao kết hợp đồng

Ngày, tháng, năm giao kết hợp đồng xác định thời điểm giao kết và thể hiện tính hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm.

Ngoài những nội dung trên, hợp đồng bảo hiểm có thể có các nội dung khác do các bên thỏa thuận.

Xem thêm: Chuyên Gia Hé Lộ Đầy Đủ Rủi Ro Khi Mua Bảo Hiểm Nhân Thọ Cần Tránh

3. Cách soạn thảo hợp đồng bảo hiểm nhân thọ

Một bản hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực là khi đầy đủ nội dung và tuân theo quy định pháp luật. Vậy thông thường hợp đồng bảo hiểm do ai soạn thảo?

Các hợp đồng bảo hiểm do công ty cung cấp sản phẩm này trực tiếp soạn thảo. Bên công ty sẽ có đội ngũ luật sư hoặc những người có chuyên môn pháp lý chịu trách nhiệm soạn thảo và chuẩn bị hợp đồng bảo hiểm cho khách hàng.

Hợp đồng bảo hiểm đầy đủ là khi có các điều khoản cơ bản. Những điều khoản cơ bản gồm:

3.1. Các điều khoản cơ bản của hợp đồng bảo hiểm

• Đối tượng bảo hiểm trong hợp đồng bảo hiểm

• Số tiền bảo hiểm

• Phạm vi bảo hiểm

• Thời hạn hợp đồng bảo hiểm

• Phí và phương thức đóng phí trong hợp đồng bảo hiểm

• Điều kiện bảo hiểm

• Quyền lợi bảo hiểm trong hợp đồng bảo hiểm

• Căn cứ trả tiền bảo hiểm trong hợp đồng

• Thủ tục giải quyết quyền lợi hợp đồng bảo hiểm

• Nghĩa vụ phải chứng minh trong hợp đồng bảo hiểm

• Quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia trong hợp đồng bảo hiểm

• Điều kiện loại trừ trách nhiệm trong hợp đồng bảo hiểm

3.2. Các điều khoản thông thường của hợp đồng bảo hiểm

Các điều khoản thông thường của hợp đồng bảo hiểm được hiểu là những điều khoản được quy định trước. Khi thực hiện ký kết hợp đồng, các điều khoản này được 2 bên đã mặc định thỏa thuận và thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.

Những điều khoản này trong hợp đồng bảo hiểm có thể bao gồm:

• Điều khoản về các trường hợp chấm dứt hợp đồng: Điều khoản này quy định các tình huống mà hợp đồng bảo hiểm có thể bị chấm dứt trước thời hạn, chẳng hạn như hết thời hạn hợp đồng, không thanh toán phí bảo hiểm, gian lận hoặc cung cấp thông tin sai lệch, yêu cầu chấm dứt hợp đồng từ bên mua bảo hiểm.

• Điều khoản chấm dứt hợp đồng: Điều khoản này chi tiết các quy trình và thủ tục cần thiết để chính thức chấm dứt hợp đồng, bao gồm thông báo chấm dứt hợp đồng, xử lý các khoản thanh toán, giải quyết quyền lợi bảo hiểm.

• Điều khoản về giải quyết tranh chấp: Điều khoản này quy định cách thức giải quyết tranh chấp phát sinh trong quá trình thực hiện hợp đồng bao gồm thương lượng và hòa giải,...

• Điều khoản về hiệu lực hợp đồng: Điều khoản này xác định thời điểm bắt đầu và kết thúc hiệu lực của hợp đồng, bao gồm ngày bắt đầu hiệu lực, thời hạn hợp đồng, gia hạn hợp đồng,...

• Điều khoản về phạt vi phạm: Điều khoản này quy định các hình phạt và biện pháp xử lý khi một trong hai bên vi phạm các điều khoản của hợp đồng, bao gồm mức phạt cụ thể, quy trình áp dụng phạt,...

• ...

3.3. Các điều khoản tùy nghi của hợp đồng bảo hiểm

Ngoài ra, khi soạn hợp đồng cần phải có các mục về một số điều khoản khác nhằm giúp nội dung của hợp đồng được đầy đủ, tạo điều kiện thuận lợi cho các bên liên quan trong quá trình thực hiện hợp đồng.

Các điều khoản thông thường cần thêm vào hợp đồng bảo hiểm nhân thọ có thể bao gồm:

• Điều khoản về bảo mật thông tin

• Điều khoản về chuyển giao, chuyển nhượng hợp đồng

• Điều khoản về cách thức thông báo giữa các bên trong hợp đồng

• ...

4. Những lưu ý trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ

Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ liên quan đến sức khỏe, tính mạng con người và sức khỏe tài chính. Bởi thế, trước khi đặt bút ký vào hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, bạn cần phải lưu ý và nắm bắt được những vấn đề như sau:

• Không phải toàn bộ số tiền đóng vào đều được tích lũy

Khi đóng tiền bảo hiểm nhân thọ, nhiều người lầm tưởng đóng bao nhiêu thì được hưởng bấy nhiêu. Thực tế thì không. Trên hợp đồng bảo hiểm sẽ thường nêu rõ 4 loại chi phí bao gồm chi phí ban đầu, chi phí rủi ro, chi phí quản lý hợp đồng và chi phí quản lý quỹ.

• Lãi suất cam kết không phải là lãi suất minh họa

Trong mỗi hợp đồng sẽ có 2 phần liệt kê mức lãi để khách hàng tham khảo dựa theo quy định của Bộ Tài chính. Tuy nhiên, phần lãi cam kết là chắc chắn sẽ nhận được, còn phần minh họa chỉ là giả định lãi suất trên thị trường.

• Rút hết tiền trong hợp đồng bảo hiểm có được bảo vệ nữa không?

Trong quá trình tham gia đóng bảo hiểm nhân thọ, nếu trường hợp khách hàng rút hết tiền đã gửi bảo hiểm thì đồng nghĩa với hợp đồng sẽ hết hiệu lực, chấm dứt và không được bảo vệ nữa.

Tuy nhiên, nếu bạn ứng một số tiền thì bạn vẫn được bảo vệ nhưng số tiền còn lại sẽ bị giảm dần bởi việc trừ đi các loại chi phí rủi ro. Khi số tiền còn lại về số 0 thì đồng nghĩa với việc bạn cũng không được bảo vệ nữa.

• Mua một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ - Bạn được bảo vệ toàn diện

Khi mua loại hợp đồng bảo hiểm nào thì bạn sẽ được bảo vệ sản phẩm đó. Do đó, hợp đồng bảo hiểm nhân thọ chỉ bảo vệ về tính mạng, không bảo vệ các phương diện khác như giáo dục, hưu trí,...

• Thời gian đóng phí bằng thời gian bảo vệ

Thời gian đóng phí tại các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ thường rất linh hoạt, có thể chỉ kéo dài 10 năm, 15 năm. Điều này đồng nghĩa với việc bạn chỉ được bảo vệ trong thời gian đóng bảo hiểm. Nếu như sau khi đáo hạn hợp đồng bảo hiểm, nếu người mua bảo hiểm vẫn có mong muốn được bảo vệ thì có thể đóng phí tiếp tục.

• Thời gian chờ đối với bệnh

Khi bạn mua bảo hiểm xong nhưng không may phát hiện ra bản thân mắc phải những căn bệnh như ung thư hay các bệnh đặc biệt khác trong thời gian chờ thì bạn sẽ không được bảo vệ và không được hưởng bất cứ quyền lợi nào. Thời gian chờ này có thể là 30 ngày, 60 ngày hặc 90 ngày.

• Thời gian cân nhắc 21 ngày

Khi tham gia hợp đồng bảo hiểm, bạn sẽ có thời hạn 21 ngày để dành thời gian đọc hợp đồng để đưa ra quyết định sửa lại các điều khoản, quyền lợi cơ bản hoặc thậm chí lấy lại toàn bộ số tiền của mình và chấm dứt hợp đồng. Hãy dành thời gian để đọc kỹ lại hợp đồng bảo hiểm nhân thọ của mình để có thể đưa ra quyết định sáng suốt và phù hợp nhất.

Ngoài ra, khi ký hợp đồng bảo hiểm nhân thọ bạn cần lưu ý một số điều sau đây để việc ký kết hợp đồng diễn ra tốt đẹp.

• Thứ nhất, xác định rõ và nắm đầy đủ các thông tin về Công ty kinh doanh bảo hiểm nhân thọ và tư vấn viên bảo hiểm cho mình có phải là người gạo cội trong nghề, có chuyên môn và chứng chỉ tư vấn hay không.

• Thứ hai, xác định tình trạng sức khỏe của bản thân tại thời điểm ký kết hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.

• Thứ ba, tham khảo và lựa chọn các sản phẩm chính và bổ trợ phù hợp với bên mua bảo hiểm.

• Thứ năm, đọc kỹ các điều khoản của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.

• Thứ năm, xác định được quy trình giải quyết quyền lợi bao gồm chi trả, quyền lợi,... ​

​Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là một phương tiện quan trọng giúp bảo vệ tài chính và tương lai của gia đình trước những biến cố không lường trước. Việc hiểu rõ các điều khoản và quyền lợi của hợp đồng này không chỉ giúp người tham gia bảo hiểm an tâm hơn mà còn đảm bảo rằng họ và người thân sẽ được hỗ trợ kịp thời trong những tình huống khó khăn. Sự đầu tư vào bảo hiểm nhân thọ là một quyết định sáng suốt, mang lại giá trị lâu dài và bền vững, góp phần xây dựng một cuộc sống ổn định và an lành cho tất cả mọi người.