Công thức tính cán cân xuất nhập khẩu đơn giản, dễ hiểu, ai cũng tính được

1. Tìm hiểu cán cân xuất nhập khẩu là gì?

Trước khi tìm hiểu công thức tính cán cân xuất nhập khẩu bạn nên hiểu về khái niệm này. Cán cân xuất nhập khẩu hay cán cân thương mại là dạng biểu bảng đối chiếu giữa 2 kim ngạch nhập khẩu và xuất khẩu. Trong đó, kim ngạch nhập khẩu biểu thị tổng giá trị nhập khẩu, còn kim ngạch xuất khẩu là tổng giá trị xuất khẩu của một quốc gia tại một thời gian nhất định nào đó.

Ngoài ra, cán cân xuất nhập khẩu còn được hiểu đơn giản là mức chênh lệch giữa giá trị nhập khẩu và xuất khẩu. Theo đó:

• Khi kim ngạch xuất khẩu nhỏ hơn kim ngạch nhập khẩu, thì cán cân xuất nhập khẩu gọi là nhập siêu.

• Khi kim ngạch xuất khẩu lớn hơn kim ngạch nhập khẩu, thì cán cân lúc này được gọi là xuất siêu.

Công thức tính cán cân xuất nhập khẩu sẽ cho biết chính xác kết quả phát triển của nền kinh tế một quốc gia. Cụ thể:

• Mức chênh lệch sau khi áp dụng công thức tính cán cân xuất nhập khẩu lớn hơn 0 sẽ gọi là thặng dư.

• Mức chênh lệch nhỏ hơn 0 thì cán cân xuất nhập khẩu gọi là thâm hụt.

• Trường hợp mức chênh lệch sau khi dùng công thức tính cán cân xuất nhập khẩu bằng 0, cán cân lúc này được xem như cân bằng.

2. Hướng dẫn công thức tính cán cân xuất nhập khẩu nhanh, chính xác nhất

Như có đề cập, mức chênh lệch giữa tổng giá trị xuất khẩu và tổng giá trị nhập khẩu là công thức tính cán cân. Cụ thể:

2.1. Cán cân xuất nhập khẩu công thức chuẩn nhất

Cách tính cán cân xuất nhập khẩu chuẩn là lấy giá trị hàng hóa xuất khẩu trừ đi cho giá trị hàng hóa nhập khẩu. Công thức chi tiết:

Cán cân xuất nhập khẩu = Tổng giá trị hàng hóa đã xuất khẩu - Tổng giá trị hàng hóa nhập khẩu

Trong đó:

• Tổng giá trị hàng hóa đã xuất khẩu là số tiền thu về sau khi đã xuất bán hàng hóa ra thị trường quốc tế.

• Tổng giá trị hàng hóa nhập khẩu là số tiền nhập từ quốc tế về đáp ứng nhu cầu tiêu dùng, kinh doanh, đầu tư,...

• Đơn vị của cán cân xuất nhập khẩu thường được tính bằng tỷ đô la (USD) hoặc tỷ Việt Nam đồng (VNĐ), tỷ Euro (EUR),...

2.2. Ví dụ về công thức cán cân xuất nhập khẩu dễ hiểu

Sau đây là ví dụ cụ thể công thức tính cán cân xuất nhập khẩu và đánh giá kết quả giúp bạn dễ hiểu hơn:

Năm 2020, giá trị xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam đạt 281.5 tỷ USD, giá trị nhập khẩu đạt 262.4 tỷ USD. Áp dụng công thức tính cán cân xuất nhập khẩu, ta có số liệu như sau:

281.5 - 262.4 = 19.1 (tỷ USD)

Với giá trị cán cân này, ta có thể thấy tình hình kinh tế Việt Nam đang là xuất siêu, xuất khẩu tốt. Nền kinh tế đang phát triển, giá trị thặng dư cả năm có lợi nhuận, thu về khoảng 19.1 tỷ USD cho đất nước.

2.3. Bài tập tính cán cân xuất nhập khẩu minh họa

Để thao tác thành thạo hơn, bài viết có một số bài tập áp dụng công thức tính cán cân xuất nhập khẩu minh họa. Bạn có thể dựa theo từng đề bài, thực hiện tính toán, phân tích, đánh giá giúp nâng cao kỹ năng của mình. Theo đó:

Tính cán cân xuất nhập khẩu của nước Mỹ giai đoạn từ năm 2000 đến năm 2004.

(Đơn vị: tỷ USD).

Lời giải:

Áp dụng công thức tính cán cân xuất nhập khẩu, ta có:

(Đơn vị: Tỷ USD)

Đánh giá:

Từ năm 2000 đến năm 2004 là giai đoạn nền kinh tế Mỹ nhập siêu rất lớn, cán cân xuất nhập khẩu âm liên tục. Điều này cũng cho thấy, Mỹ đang bị thâm hụt nguồn vốn đổ vào đầu tư, chi tiết nhiều hơn trên thị trường thế giới.

3. Tầm quan trọng của cán cân xuất nhập khẩu

Cán cân xuất nhập khẩu đóng vai trò quan trọng trong việc phản ánh mối quan hệ mật thiết giữa hoạt động xuất - nhập khẩu. Cụ thể như sau:

3.1. Đối với hoạt động xuất khẩu

Cán cân xuất khẩu đảm trách nhiệm vụ kích thích sự tăng trưởng nền kinh tế của một đất nước, vùng lãnh thổ. Theo đó, nó hỗ trợ cải thiện, nâng cao đời sống thường ngày cho người dân, gia tăng lượng tiêu dùng trong nước.

Mặt khác, nó còn có thể làm thay đổi cơ cấu kinh tế, tạo bàn đạp thúc đẩy phát triển những ngành liên quan khác. Chẳng hạn như các ngành khai thác, sản xuất tạo ra sản phẩm, thành phẩm xuất khẩu, ngành vận chuyển,...

Khi cán cân xuất nhập khẩu nghiêng về xuất khẩu nhiều, nguồn lợi nhuận thu về cũng cao hơn. Từ đó, nhà nước sẽ có thêm một khoản vốn, ngân sách để nhập khẩu những nguyên liệu, hàng hóa cần thiết khác về nước.

3.2. Đối với hoạt động nhập khẩu

Cán cân xuất nhập khẩu thiên về nhập khẩu làm cho quá trình sản xuất, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước nhanh hơn. Quốc gia cũng có thêm nguồn nguyên liệu, sản phẩm hàng hóa để tạo nên nhiều lựa chọn người dùng trong nước, đáp ứng tốt nhu cầu thị trường đa dạng.

Bên cạnh đó, nó cũng góp phần tạo sự thuận lợi cho nền kinh tế phát triển, phát huy tối đa những thế mạnh của 1 quốc gia. Cuối cùng, cán cân này còn đóng vai trò quan trọng trong việc phá bỏ mọi sự độc quyền, không còn hình thức nền kinh tế đóng lạc hậu.

4. Vì sao phải tính cán cân xuất nhập khẩu?

Như đã nói để đánh giá tình hình kinh tế của 1 đất nước, thì công thức cán cân xuất nhập khẩu là yếu tố bắt buộc. Nguyên do là vì:

• Cán cân xuất nhập khẩu giúp biết được khả năng cạnh tranh của quốc gia đó về thương mại trên trường quốc tế ra sao. Từ đó, các nhà lãnh đạo quốc gia sẽ phân tích, đánh giá và đưa ra những định hướng chính sách kinh tế đúng đắn.

• Ngoài ra, cán cân còn có phản ảnh trực tiếp đến tỷ giá hối đoái, mối quan hệ cung - cầu tiền tệ của đất nước. Khi cán cân ở mức thặng dư, lượng hàng hóa được xuất khẩu lớn, dòng ngoại tệ chảy về nhiều, tăng nhu cầu chuyển đổi. Khi cán cân thâm hụt, hàng nhập khẩu lớn, các doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng ngoại tệ nhiều, làm tăng giá ngoại tệ. Từ đó, chính phủ sẽ kịp thời có phương án điều chỉnh, kiểm soát dòng tiền sao cho thật hiệu quả.

• Cán cân xuất nhập khẩu bên cạnh đó còn thể hiện mức thu nhập, đầu tư của một quốc gia trên cán cân thanh toán. Nếu cán cân thâm hụt thì chứng tỏ quốc gia đó đang chi tiêu, đầu tư nhiều và ngược lại. Lúc này, chính phủ dựa vào kết quả của cán cân xuất nhập khẩu để đưa ra những chính sách phù hợp để điều chỉnh.

5. Cán cân xuất nhập khẩu bị ảnh hưởng bởi những yếu tố nào?

Ngoài kim ngạch xuất - nhập khẩu, cán cân xuất nhập khẩu còn bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố khác. Chẳng hạn như:

5.1. Tỷ giá hối đoái, giá trị tiền tệ trong nước

Khi giá đồng tiền trong nước tăng, giá cả hàng hóa nhập khẩu sẽ rẻ hơn nhiều, trong khi giá hàng xuất khẩu lại đắt. Điều này khiến cán cân thương mại có chiều hướng giảm xuống, hoạt động xuất khẩu gặp nhiều khó khăn.

Ngược lại, tỷ giá hối đoái trên thị trường nội địa so với quốc tế giảm sẽ thuận lợi cho quá trình xuất khẩu. Giá trị thặng dư được tạo ra nhiều hơn, đem về nguồn lợi lớn cho quốc gia mặc dù tình hình nhập khẩu có chút bất lợi.

5.2. Tình hình lạm phát thế giới

Tương tự như trên, tình hình lạm phát thế giới khiến cho đồng tiền nội tệ bị mất giá, giá thành sản xuất biến động. Điều này làm tác động đến hoạt động xuất nhập khẩu dẫn đến giá trị nhập khẩu tăng, giá trị xuất khẩu giảm.

Cán cân xuất nhập khẩu lúc này tạo ra sự thâm hụt cho thấy đất nước đang chi tiêu nhiều hơn là thu về.

5.3. Yếu tố chính sách thương mại và phát triển kinh tế

Một số chính sách thương mại và phát triển kinh tế cũng có ảnh hưởng không hề nhỏ đến cán cân xuất nhập khẩu. Chẳng hạn như chính sách thuế, điều kiện nhập - xuất hàng hóa ra vào lãnh thổ, chính sách hỗ trợ từ chính phủ,...

Chính sách có nhiều ưu đãi sẽ thúc đẩy quá trình xuất - nhập khẩu diễn ra thuận lợi, nhanh chóng hơn. Giá trị được tạo ra từ quá trình này nhiều hơn khiến nền kinh tế phát triển đúng hướng, mạnh mẽ và cân bằng.

6. Học ngành gì để có thể làm việc trong ngành xuất nhập khẩu?

Trong những năm gần đây, ngành xuất nhập khẩu có rất nhiều bước nhảy vọt tại Việt Nam. Điều đó cũng góp phần tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho các bạn trẻ cùng với mức thu nhập ổn định.

Nếu bạn đang có định hướng sẽ làm việc trong ngành xuất nhập khẩu này thì có thể cân nhắc các ngành học sau:

• Kinh doanh quốc tế.

• Ngành kinh tế vận tải biển.

• Ngành quản lý hàng hải.

• Ngành vận chuyển Logistics.

• Ngành kinh tế hàng hải.

• Ngành kinh doanh thương mại.

• Ngành quản lý chuỗi cung ứng,...

Hoạt động xuất nhập khẩu của nước ta như đã nói ngày một sôi động hơn, kéo theo nhu cầu việc làm tăng trưởng mạnh. Không ít các bạn trẻ đang có xu hướng chọn các công việc có liên quan đến ngành nghề này để phát triển sự nghiệp.

Và hiểu sâu về khái niệm cũng như công thức tính cán cân xuất nhập khẩu là điều dĩ nhiên, rất quan trọng. Điều đó sẽ góp phần giúp quá trình làm việc của bạn trong ngành thêm phần hiệu quả hơn, tối ưu thời gian xử lý.

Xem thêm:

• Cách Tính Lãi Suất Tiết Kiệm Ngân Hàng Chuẩn Nhất
• Cập Nhật Các Ngành Hot Trong Tương Lai: Lựa Chọn Thông Minh, Không Lo Thất Nghiệp