Báo chí là gì? Tố chất vàng cần có nếu muốn trở thành nhà báo

1. Báo chí là gì?

Giải thích pháp lý về báo chí là gì cho thấy đây là các sản phẩm thông tin phản ánh sự kiện, vấn đề trong đời sống xã hội thể hiện bằng chữ viết, hình ảnh hoặc âm thanh. Báo chí được sáng tạo, xuất bản định kỳ và phát hành tới đông đảo công chúng thông qua các loại hình báo in, báo nói, báo hình, báo điện tử.

Xem thêm: Truyền Hình Là Gì? 5 Phút Đọc Ngay Để Hiểu Tất Tần Tật Về Truyền Hình

2. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của báo chí

Căn cứ theo Luật báo chí 2019, báo chí là phương tiện thông tin thiết yếu đối với đời sống xã hội; là cơ quan ngôn luận của Đảng và Nhà nước. Vì vậy, việc hiểu rõ báo chí là gì cũng như chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của nó là vô cùng quan trọng.

Nhiệm vụ và quyền hạn của báo chí gồm:

• Cung cấp thông tin một cách trung thực.

• Tuyên truyền và phổ biến đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước Việt Nam.

• Phản ánh và điều hướng dư luận xã hội, trở thành diễn đàn phục vụ quyền tự do ngôn luận của nhân dân.

• Phát hiện, nêu gương những người/sự việc đáng tuyên dương; đấu tranh phòng, chống các hành vi vi phạm pháp luật và các hiện tượng tiêu cực trong xã hội.

• Giữ gìn và phát triển sự trong sáng của tiếng Việt, tôn trọng ngôn ngữ dân tộc thiểu số.

• Mở rộng sự hiểu biết lẫn nhau giữa các nước và các dân tộc, tham gia vào sự nghiệp chung của thế giới với mục tiêu hòa bình, độc lập dân tộc, hữu nghị, hợp tác và cùng phát triển bền vững.

3. Các thể loại báo chí là gì?

Ngoài thắc mắc báo chí là gì, bạn cũng có thể tìm hiểu rõ hơn về các thể loại sản phẩm tin tức, bao gồm:

• Tin bài: Đây là hình thức báo chí phổ biến nhất hiện nay. Các tin bài cung cấp cho độc giả nội dung chân thực, kịp thời về các sự kiện thời sự được công chúng quan tâm.

• Tường thuật: Thể loại báo chí này cho phép nhà báo trình bày chi tiết, hệ thống những diễn biến của sự kiện theo trình tự thời gian.

• Phóng sự: Không chỉ đưa thông tin đến độc giả, phóng sự đi sâu vào phản ánh sự thật và tái hiện sự kiện để độc giả quan sát, bàn luận.

• Tốc ký/Ghi nhanh: Ghi nhanh là thể loại báo chí cung cấp thông tin đến công chúng ngay tại thời điểm sự kiện diễn ra.

• Phỏng vấn: Đây là một thể loại báo chí mà trong đó phóng viên chủ động đặt câu hỏi cho một hoặc một vài nhóm người về một vấn đề, sự kiện cụ thể.

4. Hành vi bị cấm trong ngành báo chí

Tìm hiểu về báo chí là gì cũng sẽ chỉ ra các hành vi bị cấm khi hành nghề báo do pháp luật Việt Nam quy định. Các nội dung này gồm có:

• Thông tin gây xuyên tạc, phỉ báng, phủ nhận chính quyền nhân dân.

• Bịa đặt thông tin gây hoang mang tư tưởng công chúng.

• Thông tin gây chia rẽ nhân dân với các tầng lớp xã hội.

• Thông tin gây thù hằn, chia rẽ, ly khai dân tộc, xâm phạm quyền bình đẳng trong cộng đồng dân tộc

• Nội dung gây chia rẽ tôn giáo, tín đồ trong đất nước; xúc phạm niềm tin tín ngưỡng tôn giáo.

• Thông tin phá hoại chính sách đoàn kết quốc tế.

• Hành vi xuyên tạc lịch sử, phủ nhận thành tựu cách mạng, xúc phạm dân tộc, anh hùng dân tộc.

• Tiết lộ thông tin bí mật nhà nước, bí mật đời tư cá nhân.

• Hành vi cổ suý lối sống đồi truỵ, miêu tả hành động dâm ô, tội ác, thông tin không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam.

• Thông tin sai sự thật, vu khống, xúc phạm uy tín cơ quan, danh dự, nhân phẩm cá nhân; quy kết tội danh khi khi chưa xác thực.

• Nội dung ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường về thể chất và tinh thần của trẻ em.

• Đe doạ, uy hiếp, xúc phạm nhân phẩm danh dự của nhà báo, phóng viên khác.

5. Một số thuật ngữ báo chí

Bất kỳ lĩnh vực nào đều có các thuật ngữ chuyên ngành riêng. Một số thuật ngữ liên quan đến báo chí là gì bạn có thể tham khảo:

• Bài báo: Đây là thuật ngữ để chỉ bất kỳ văn bản nào được công bố trên mặt báo, trừ các mẩu tin. Bài báo là một tác phẩm báo chí có nội dung, hình thức hoàn chỉnh và có thông điệp cụ thể.

• Bút danh: Thuật ngữ này được hiểu là biệt hiệu của tác giả được in trên sách, báo. Thông thường, nhà báo không để tên chính và dùng tên tự phong để khẳng định vai trò và quyền sở hữu tác phẩm báo chí. Đồng thời, việc lấy bút danh nhằm đảm bảo quyền riêng tư cá nhân.

• Ký: Đây là thể loại văn xuôi tự sự, bạn có thể tìm thấy thể loại này trong văn học. Ký tồn tại ở nhiều thể loại như bút ký, phóng sự, nhật ký.

• Ngôn ngữ báo chí: Là ngôn ngữ đặc trưng khi truyền tải thông tin báo chí. Ngôn ngữ báo chí được xác lập và khác biệt với khái niệm văn học và ngôn ngữ nói tự nhiên.

• Sự kiện: Khác với khái niệm về thông thường, trong hoạt động truyền thông hay báo chí, sự kiện được hiểu như một đối tượng phản ánh được công chúng quan tâm đến.

Xem thêm: Báo Điện Tử Là Gì? 3 Phút Đọc Để Hiểu Tất Tần Tật Về Báo Điện Tử

6. Nội dung quản lý nhà nước về báo chí

Nội dung quản lý nhà nước về báo chí là gì? Căn cứ theo Luật Báo chí 2016, nội dung quản lý nhà nước được quy định như sau:

• Xây dựng, chỉ đạo và tổ chức thực hiện chiến lược, kế hoạch phát triển báo chí; tổ chức lập phương án phát triển cơ sở báo chí trong quy hoạch phát triển mạng lưới cơ sở báo chí, phát thanh, truyền hình, thông tin điện tử, cơ sở xuất bản, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh.

• Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về báo chí; xây dựng chế độ, chính sách về báo chí.

• Tổ chức thông tin cho báo chí; quản lý thông tin của báo chí.

• Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chính trị, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ người làm báo của các cơ quan báo chí và cán bộ quản lý báo chí.

• Tổ chức quản lý hoạt động khoa học, công nghệ trong lĩnh vực báo chí.

• Cấp, thu hồi các loại giấy phép trong hoạt động báo chí và thẻ nhà báo.

• Quản lý hợp tác quốc tế về báo chí, quản lý hoạt động của cơ quan báo chí Việt Nam liên quan đến nước ngoài và hoạt động của báo chí nước ngoài tại Việt Nam.

• Kiểm tra báo chí lưu chiểu; quản lý hệ thống lưu chiểu báo chí quốc gia.

• Chỉ đạo, thực hiện chế độ thông tin, báo cáo, thống kê và công tác khen thưởng, kỷ luật trong hoạt động báo chí.

• Thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật về báo chí.

7. Điều kiện được cấp phép hoạt động báo chí

Dựa trên Luật Báo chí 2016, các điều kiện được cấp phép hoạt động báo chí gồm:

• Xác định loại hình báo chí; tôn chỉ, mục đích phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan chủ quản; đối tượng phục vụ; chương trình, thời gian, thời lượng, phương thức truyền dẫn, phát sóng (đối với báo nói, báo hình); tên miền, nơi đặt máy chủ và đơn vị cung cấp dịch vụ kết nối (đối với báo điện tử).

• Có phương án về tổ chức và nhân sự, bảo đảm hoạt động của cơ quan báo chí; có người đủ tiêu chuẩn theo quy định tại khoản 2 Điều 23 Luật Báo chí 2016 để đảm nhiệm chức vụ người đứng đầu cơ quan báo chí.

• Có tên và hình thức trình bày tên cơ quan báo chí; tên và hình thức trình bày tên ấn phẩm báo chí; tên và biểu tượng kênh phát thanh, kênh truyền hình; tên và hình thức trình bày tên chuyên trang của báo điện tử.

• Có trụ sở và các Điều kiện cơ sở vật chất, kỹ thuật; phương án tài chính; có các giải pháp kỹ thuật bảo đảm an toàn, an ninh thông tin; đối với báo điện tử phải có ít nhất một tên miền “.vn” đã đăng ký phù hợp với tên báo chí và sử dụng hệ thống máy chủ đặt tại Việt Nam. Đối với báo nói, báo hình phải có phương án, kế hoạch thuê hoặc sử dụng hạ tầng truyền dẫn, phát sóng.

• Phù hợp với quy hoạch phát triển mạng lưới cơ sở báo chí, phát thanh, truyền hình, thông tin điện tử, cơ sở xuất bản được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Định nghĩa báo chí là gì được pháp luật Việt Nam quy định là sản phẩm cung cấp thông tin đến với công chúng qua nhiều loại hình khác nhau. Bên cạnh đó, để được cấp phép hành nghề, nhà báo cần phải được trang bị những nguyên tắc, kỹ năng và đạo đức nghề nghiệp để tạo ra các tác phẩm báo chí chất lượng.