Đức phật sinh ngày tháng năm nào? Ý nghĩa quan trọng của ngày Lễ Phật đản

1. Tìm hiểu Đức Phật sinh ngày tháng năm nào?

Đức Phật - một nhân cách vĩ đại, một bậc thầy, một triết gia, một gia sư và một người hướng dẫn, đã hoàn toàn thức tỉnh khỏi những ham muốn ràng buộc trần tục. Chúng ta hãy thảo luận về Đức Phật sinh ngày tháng năm nào để thấy rõ được nguồn gốc ngày lễ lớn nhất của Đạo phật.

1.1. Đức Phật sinh ngày tháng năm nào?

Đức phật Gautama - người sáng lập Phật giáo sinh ra ở Ấn Độ cổ đại, Nepal ngày nay, vào năm 563 trước Công nguyên. Thái tử Siddhartha Gautama (Tất Đạt Đa) sinh ra trong một gia đình hoàng gia tại một vương quốc nhỏ trên dãy Himalaya. Sau này ông được biết đến với cái tên Phật Gautama hay Phật Thích Ca Mâu Ni. Các cộng đồng Phật giáo khác nhau trên thế giới kỷ niệm ngày sinh của ngài vào những ngày khác nhau.

Theo kinh điển Nguyên thủy (từ tiếng Pali, có nghĩa là "ba giỏ"), Thái tử Tất Đạt Đa sinh ra trong một ngày trăng tròn tháng Vesaka (tháng tư). Chiếu theo lịch Ấn Độ cổ, ngày trăng tròn chính là ngày mùng 8. Như vậy, Đức phật sinh ngày 8 tháng 4 âm lịch.

1.2. Đức Phật Thích ca ra đời vào ngày 8/4 hay 15/4 âm lịch?

Ngày sinh của Đức Thích Ca Mâu Ni được công nhận vào ngày 8 tháng 4 âm lịch, trong khi Phật tử kỷ niệm ngày sinh của ngài vào ngày 15 tháng 4. Do đó, vẫn có nhiều người thắc mắc Đức Phật sinh ngày tháng năm nào. Để lý giải cho sự đối lập này, chúng ta hãy tìm hiểu chi tiết hơn về Đạo Phật.

Lễ Phật đản nhằm kỉ niệm ngày Đức Phật giáng thế. Trước đây, mỗi quốc gia sẽ có truyền thống tổ chức ngày Lễ Phật đản khác nhau, tiêu biểu nhất là ngày 8/4 và 15/4 âm lịch. Các quốc gia theo Phái Đại thừa (như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Việt Nam) chọn ngày 8.4 âm lịch để làm lễ Phật Đản. Còn các quốc gia theo Phật giáo Tiểu thừa sẽ tổ chức lễ Phật Đản vào ngày 15/4 (rằm tháng tư âm lịch).

Tuy nhiên đến năm 1950, Đại hội Phật giáo thế giới đã thống nhất chọn ngày 15/4 âm lịch hằng năm làm ngày Phật Đản quốc tế.

2. Lý giải những điềm cát tường trong ngày Đức Phật đản sinh

Đức Phật sinh ngày tháng năm nào thì đa số mọi người có quan tâm đều sẽ biết. Tuy nhiên, những điềm cát tường xảy ra khi đó lại ít người được biết. Lịch sử kể rằng hoàng hậu Maya, vợ của vua nước Kapilavastu khi mang thai có phong tục trở về quê hương sinh nở. Trên đường đi, Hoàng hậu hạ sinh Thái tử Tất Đạt Đa khi dừng chân tại Công viên Lâm Tỳ Ni.

Trong thời khắc linh thiêng ấy, nhiều điềm cát tường đã xảy ra:

• Chư thiên cúng dường: Chư thiên nam nữ cõi trời đạp mây xuống, cúng dường hoa đẹp và nước thơm để tắm Phật, tấu nhã nhạc chúc mừng Đức Phật đản sinh. Toàn bộ Rừng Lumbini được rắc những giọt nước thơm và rải đầy hoa. Mỗi cây trong khu rừng hoàn hảo đó đều có lá, hoa và quả, mặc dù trái mùa. Các vị Đế Thích và Phạm Thiên cũng mang theo những thước lụa quý mịn màng nhất.

• Bảy bước đi sen nở: Ngay sau khi ngài ra đời, chín con thiên long xuất hiện và tỏa ra hai hơi nước, một mát và một ấm. Cơn mưa thơm tinh khiết nhất từ ​​​​miệng của chúng nhẹ nhàng đổ xuống tắm cho hoàng tử mới sinh. Hoàng tử bé lập tức bước bảy bước, chỗ nào chân ngài chạm đất, một bông sen lớn lập tức mọc lên từ mặt đất. Khi đến bước chân thứ bảy, thái tử chỉ tay lên trời nói: “Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn” (trên trời, dưới đất, chỉ có ta là bậc tôn quý nhất).

• Vạn vật sinh sôi hàng trăm em bé thiện duyên cùng chào đời: Vào ngày Đức Phật đản sinh, cây cỏ đâm chồi nảy lộc, trăm hoa đua nở, năm trăm em bé cùng chào đời trong dòng tộc Thích Ca và tám trăm bé khác cũng chào đời, tất cả đều đệ tử của Đức Phật sau này.

3. Ý nghĩa của đại lễ Phật đản

Khi hiểu được ý nghĩa của Lễ Phật đản thì việc đi tìm lời giải đáp cho câu hỏi Đức Phật sinh ngày tháng năm nào thực sự không còn quan trọng.

Lễ Phật đản là một ngày lễ quan trọng của Phật tử trên toàn thế giới. Ngày lễ này theo truyền thống được tổ chức ở hầu hết các nước có theo đạo Phật để kỷ niệm ngày sinh của Thái tử Siddhartha Gautama.

Lễ Phật đản là một ngày lễ vừa để kỷ niệm vừa để suy ngẫm về những lời dạy của kinh Phật. Đây là dịp để thể hiện với Ngài lòng sùng mộ và lòng biết ơn, làm trong sạch tâm trí - sự thức tỉnh.

Tham khảo thêm: Vãng Sanh Là Gì? Bất Ngờ Với Ý Nghĩa Của Vãng Sanh Trong Phật Giáo

4. Một số điều nên biết về Lễ Phật đản

Tất cả Phật tử đều sẽ biết Đức Phật sinh ngày tháng năm nào và ý nghĩa của ngày này. Nhằm mục đích kỷ niệm, hàng năm Phật giáo sẽ làm lễ tắm Đức Phật bằng nước thiêng để tượng trưng cho khoảnh khắc Đức Phật đản sinh, theo truyền thuyết, khi Đức phật ra đời đã có rồng phun nước để tắm rửa.

Sau khi Đức Phật nhập diệt, việc tắm tượng Phật để kỷ niệm ngày sinh của Ngài đã trở thành truyền thống. Bức tượng của Đức Phật với ngón trỏ bên phải hướng lên trời và ngón trỏ trái hướng xuống đất để chỉ sự ra đời của Ngài.

Nó tượng trưng cho sự thanh lọc cơ thể, lời nói và ý nghĩ của chúng ta để diệt trừ sân hận, tham lam và vô minh. Sau đó, thanh lọc tâm trí của chúng ta để trau dồi công đức và trí tuệ. Thông điệp phổ quát là “rũ bỏ bụi bẩn vật chất thì dễ, nhưng tẩy sạch những ô uế bên trong như tham, sân, si thì khó hơn nhiều". Đây chính là ý nghĩa thực sự của việc tắm Phật.

5. Phật đản và Phật lịch khác nhau như thế nào?

Như đã phân tích ở trên, Phật đản chỉ sự kiện Đức phật ra đời. Còn Phật Lịch là nói đến sự kiện Phật nhập Niết Bàn (mất). Sự khác biệt giữa năm Phật Lịch và năm Phật đản là khoảng thời gian Phật sống trên trái đất. Theo lịch sử ghi chép lại, Đức Phật từ khi ra đời cho đến khi Phật Nhập Diệt là 80 năm.

6. Lễ Phật đản 2024 diễn ra vào ngày nào?

Ngày Lễ Phật đản hàng năm được Phật giáo tổ chức rất thiêng liêng và thành kính. Vậy năm 2024, Việt Nam kỉ niệm lễ Đức Phật sinh ngày tháng năm nào.

Theo dương lịch, Lễ Phật Đản 2024 ở Việt nam sẽ tổ chức từ Thứ Tư, ngày 15 tháng 5 cho đến Thứ Tư, ngày 22 tháng 5 năm 2024.

7. Các nước tổ chức Lễ Phật đản ra sao?

Mỗi Phật tử đều biết Đức Phật sinh ngày tháng năm nào, đồng thời họ coi ngày sinh nhật của Đức Phật là một dịp Lễ cực kỳ quan trọng. Các quốc gia đều tổ chức lễ kỷ niệm với nhiều phong tục, nghi lễ đa dạng. Một số trong này bao gồm:

7.1. Trung Quốc – tắm phật và lễ tại Fragrant Hills

Ở Trung Quốc, lễ kỷ niệm diễn ra tại các ngôi chùa Phật giáo, nơi mọi người thắp hương thơm và mang đồ ăn cúng dường cho các nhà sư. Lễ Phật đản được tổ chức với nhiều hoạt động và nghi lễ khác nhau, trong đó có lễ tắm Phật. Phật tử đến thăm các ngôi chùa để đổ nước lên các bức tượng Phật, tượng trưng cho sự thanh lọc tâm trí và linh hồn của họ.

Một trong những lễ kỷ niệm đáng chú ý nhất diễn ra tại Fragrant Hills (Xiangshan) ở Bắc Kinh. Trong sự kiện này, một đám rước lớn được tổ chức, bao gồm nghi thức “Ba bước, một lạy”, trong đó những người tham gia bước ba bước rồi cúi đầu tỏ lòng tôn kính.

7.2. Indonesia – WAISAK tại chùa Borobudur

Ở Indonesia, Lễ Phật đản được biết đến với một cái tên khác là Waisak và đây là một ngày nghỉ lễ. Một phần của lễ kỷ niệm bao gồm thắp sáng và thả đèn lồng lên không trung. Tại Borobudur, ngôi chùa Phật giáo lớn nhất thế giới, hàng ngàn tu sĩ Phật giáo sẽ cùng nhau tụng kinh và thiền định.

7.3. Nhật Bản – Hanamatsuri, lễ hội hoa

Tại Nhật Bản, ngày sinh nhật của Đức Phật được gọi là Hanamatsuri, hay Lễ hội hoa và được tổ chức vào ngày 8 tháng 4. Dịp vui vẻ này được đánh dấu bằng việc trang trí các ngôi chùa với những bông hoa đầy màu sắc, tượng trưng cho Vườn Lumbini xinh đẹp nơi Đức Phật đản sinh. Điểm nổi bật của lễ kỷ niệm là nghi lễ “Kambutsue”, trong đó một bức tượng nhỏ của Đức Phật được đặt trong một ngôi đền thu nhỏ được trang trí bằng hoa. Sau đó, Phật tử sẽ rót trà ngọt lên bức tượng.

7.4. Hàn Quốc – lễ hội đèn lồng hoa sen

Ở Hàn Quốc, ngày Phật đản trở thành một trong những lễ hội văn hóa lớn nhất của đất nước. Mọi người thắp đèn lồng khắp các đường phố, đền chùa. Vào ngày Đức Phật đản sinh, nhiều ngôi chùa cung cấp bữa ăn và trà miễn phí cho tất cả du khách.

7.5. Malaysia – Lễ rước và hoạt động từ thiện trong ngày lễ Wesak

Ở Malaysia, ngày Phật Đản được gọi là Ngày Wesak, với các lễ hội diễn ra trên khắp đất nước. Lễ kỷ niệm thường bao gồm các đám rước có xe hoa được trang trí công phu, các tín đồ mang theo nến, hương và hoa. Một trong những đám rước nổi bật nhất diễn ra tại thủ đô Kuala Lumpur, thu hút hàng nghìn khán giả và người tham gia.

7.6. Thái Lan – tắm Phật

Ở Thái Lan, ngày sinh nhật của Đức Phật được gọi là Visakha Puja và đây là một ngày nghỉ lễ chung. Nó không chỉ kỷ niệm ngày sinh của Đức Phật mà còn kỷ niệm sự giác ngộ và viên tịch của Ngài. Mọi người tụ tập tại các ngôi chùa để nghe thuyết pháp, quyên góp và tụng kinh.

Ở Thái Lan, Phật tử tổ chức lễ Vesak bằng cách đến thăm các ngôi chùa sau đó tắm tượng Phật bằng nước thơm, một nghi lễ tượng trưng cho sự thanh tẩy và rửa sạch tội lỗi. Ngày này cũng được đánh dấu bằng các hoạt động từ thiện, chẳng hạn như cúng dường thức ăn cho các nhà sư và thả động vật bị giam cầm.

Như vậy, chúng ta đã biết Đức Phật sinh ngày tháng năm nào cũng như ý nghĩa thực sự của ngày lễ trọng đại này. Nhiều quốc gia khác nhau tổ chức kỷ niệm trong ngày này với những tên gọi khác nhau. Nhưng tựu chung lại, đây vẫn là ngày lễ mang ý nghĩa kỷ niệm về ngày sinh, sự giác ngộ và sự qua đời của Siddhartha Gautama, người sáng lập Phật giáo.