Bằng cử nhân là gì? Giá trị thực của bằng cử nhân

1. Bằng cử nhân là gì?

Bằng cử nhân là gì? Bằng cử nhân tiếng Anh là Bachelor's Degree, được hiểu là một loại bằng được cấp cho sinh viên đã tốt nghiệp chuyên ngành ở bậc đại học. Đây là loại bằng thuộc hệ thống văn bằng trong hệ thống giáo dục của Việt Nam.

Để hoàn thành chương trình cử nhân chính quy, sinh viên cần tham gia học tập và đào tạo từ 4 đến 7 năm tại trường đại học, tùy thuộc chuyên ngành theo học. Tuy nhiên, hiện nay với quy chế đổi mới, sinh viên có thể đăng ký học vượt tín để ra trường, nhận bằng cử nhân sớm hơn thời hạn quy định.

2. Phân loại bằng cử nhân

Mỗi sinh viên sẽ khi tốt nghiệp, tức hoàn thành tín chỉ và nghĩa vụ với trường sẽ được cấp bằng cử nhân. Tùy theo kết quả học tập trong quá trình đào tạo, tấm bằng cử nhân sẽ được xếp loại theo GPA (điểm trung bình môn học trong toàn khóa học).

Mỗi trường sẽ có mức đánh giá và xếp loại khác nhau, tùy theo thang điểm 10 hay thang điểm 4. Hiện nay, bằng cử nhân được phân loại theo 4 cấp độ từ cao đến thấp, bao gồm Xuất sắc, Giỏi, Khá và Trung bình.

Tại một số quốc gia trên thế giới, bằng cử nhân được phân loại dựa vào ngành và lĩnh vực sinh viên theo học. Cụ thể bằng cử nhân gồm 2 loại như sau:

• Bằng cử nhân chuyên ngành Khoa học Xã hội (Bachelor of Art - BA), trao cho những sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành khoa học xã hội, bao gồm các lĩnh vực nghệ thuật, văn học, nhân học, nhân văn, lịch sử, khảo cổ, tâm lý, dân tộc học, truyền thông, ngoại ngữ,...

• Bằng cử nhân chuyên ngành Khoa học Tự nhiên (Bachelor of Science - BS), dành cho sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành tốt nghiệp khối khoa học tự nhiên như kỹ thuật, điện, cơ khí, y học và ngành khoa học ứng dụng.

Nhìn chung, tùy theo địa lý hoặc hệ thống giáo dục của vùng lãnh thổ và quốc gia mà sẽ có cách phân loại bằng cử nhân khác nhau. Tuy nhiên, dù tiêu chí phân loại bằng cử nhân là gì thì bản chất tấm bằng này vẫn thể hiện được chuyên ngành, kiến thức chuyên môn cũng như giá trị của người học.

3. Ý nghĩa của bằng cử nhân là gì?

Dù ngày trước hay ngày nay, sở hữu một hoặc nhiều hơn một tấm bằng cử nhân vẫn là niềm mơ ước và đáng tự hào với nhiều người. Đây cũng là minh chứng về quá trình học tập, rèn luyện không ngừng của cá nhân người sở hữu tấm bằng.

Vậy, lợi ích khi sở hữu tấm bằng cử nhân là gì?

• Sở hữu vốn kiến thức chuyên sâu: Trải qua quá trình học tập không ngừng trên trường đại học, sinh viên được tiếp thu và trau dồi lượng kiến thức chuyên môn vững chắc, sẵn sàng trở thành nhân sự nòng cốt trong ngành.

• Cơ hội việc làm hấp dẫn: Tấm bằng cử nhân giúp bạn có lợi thế khi đi xin việc, đây là cơ sở để đề xuất mức lương tốt cũng như cơ hội thăng tiến trong tương lai về sau.

• Tiến đến những học vị cao hơn: Bằng cử nhân là điều kiện tiên quyết để bạn tham gia thi tuyển lên các bậc học cao, cụ thể là thạc sĩ và tiến sĩ. Từ đây, bạn có thể trở thành chuyên gia trong ngành hoặc đơn giản tăng cơ hội cạnh tranh nghề nghiệp.

Trong cuộc sống hiện đại ngày càng phát triển như hiện nay thì tấm bằng cử nhân sẽ mang đến cho bạn nhiều cơ hội việc làm tốt. Thậm chí, bạn có thể lựa chọn việc làm, công ty mà bản thân yêu thích, phù hợp với định hướng và mong muốn cá nhân.

4. Một số câu hỏi thường gặp về bằng cử nhân

Khi tìm kiếm bằng cử nhân là gì, các sinh viên, người lao động tương lai không chỉ dừng sự quan tâm lại về đặc điểm của loại bằng hay lợi ích khi sở hữu. Nhằm cung cấp thông tin đầy đủ nhất về bằng cử nhân, job3s.vn đã tổng hợp một số câu hỏi thường gặp dưới đây.

4.1. Bằng cử nhân có phải là bằng đại học không?

Khoản 2, Điều 12, Luật Giáo dục năm 2019 quy định, các văn bằng của hệ thống giáo dục quốc dân gồm bằng tốt nghiệp trung học cơ sở, bằng tốt nghiệp trung học phổ thông, bằng tốt nghiệp trung cấp, bằng tốt nghiệp cao đẳng, bằng cử nhân, bằng thạc sĩ, bằng tiến sĩ và các văn bằng cùng trình độ.

Điều 38, Luật Giáo dục Đại học 2012 cũng nêu rõ văn bằng giáo dục đại học thuộc hệ thống giáo dục quốc dân bao gồm bằng cử nhân, bằng thạc sĩ, bằng tiến sĩ và văn bằng cùng trình độ. Như vậy, có thể hiểu cử nhân là tên chung dành cho sinh viên tốt nghiệp đại học, được trường đại học cấp cho người đủ điều kiện tốt nghiệp. Bằng cử nhân cũng được hiểu là bằng đại học.

Xem thêm: Các loại bằng cấp trong hệ thống giáo dục của Việt Nam và tầm quan trọng của bằng cấp

4.2. Điều kiện để được cấp bằng cử nhân là gì?

Điều kiện để được cấp bằng cử nhân là gì luôn là vấn đề được rất nhiều người quan tâm. Về cơ bản điều kiện để được cấp bằng cử nhân ở hầu hết các trường đại học hiện nay là giống nhau.

Theo đó sinh viên, học viên sẽ phải hoàn thành đầy đủ chương trình đào tạo theo quy chế của cơ sở đào tạo và tốt nghiệp bậc đại học. Khi đã hoàn thành hết chương trình học, sinh viên/học viên nếu đủ điều kiện sẽ được xem xét để xét tốt nghiệp.

Có ba điều kiện cơ bản để sinh viên được xét tốt nghiệp, cụ thể như sau:

• Tích lũy đầy đủ số tín chỉ theo học phần, đồng thời hoàn thành tất cả các yêu cầu, nội dung bắt buộc khác trong quá trình học tập, đảm bảo đạt chuẩn đầu ra của chương trình học ở cơ sở đào tạo.

• Có điểm tích lũy trung bình trong toàn bộ khóa học xếp hạng từ trung bình trở lên.

• Không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đồng thời không trong thời gian bị đình chỉ học tập ở thời điểm xét tốt nghiệp.

Đáp ứng các điều kiện trên, sinh viên sẽ được ra quyết định công nhận tốt nghiệp, sau đó được cấp bằng cử nhân.

4.3. Tốt nghiệp xong sau bao lâu thì lấy được bằng cử nhân?

Như đã phân tích ở trên, sau khi sinh viên đã hoàn thành đầy đủ nghĩa vụ với trường, đồng thời đủ điều kiện tốt nghiệp thì trong thời hạn 03 tháng, hiệu trưởng của cơ sở đào tạo sẽ phải ra quyết định công nhận và cấp bằng cử nhân cho sinh viên.

Xem thêm: Bằng tốt nghiệp là gì? Xếp loại bằng tốt nghiệp theo hệ các bậc học tại Việt Nam

4.4. Bằng cử nhân có cấp được bản sao không nếu bị mất?

Theo quy định hiện nay của Bộ Giáo dục và đào tạo, văn bằng chỉ được cấp 1 lần duy nhất trừ trường hợp nội dung của văn bằng, chứng chỉ bị sai do lỗi của cơ quan có thẩm quyền. Bởi vậy nếu bằng cử nhân bị mất, bạn sẽ không được cấp lại bản gốc.

Dù không thể cấp lại bằng cử nhân nhưng bạn có thể liên hệ với cơ sở đào tạo đã từng theo học để đề nghị cấp bản sao bằng cử nhân. Do được cấp từ hồ sơ gốc lưu ở trường nên bằng cử nhân bản sao có giá trị tương đương với bằng cử nhân bản chính. Vì vậy bạn hoàn toàn có thể yên tâm sử dụng trong các trường hợp khi nộp hồ sơ.

Ngoài ra bạn cũng có thể yêu cầu nhà trường cùng lúc cấp nhiều bản sao để tránh phải đi lại nhiều lần. Thủ tục xin cấp bản sao bằng cử nhân sẽ được thực hiện theo quy định tại Thông tư 21/2019/TT-BGDĐT.

4.4. Sự khác nhau giữa bằng cao đẳng và bằng cử nhân là gì?

Điều 38, Luật Giáo dục đại học 2012 và sửa đổi năm 2018 quy định, danh hiệu cử nhân chỉ dành cho những người tốt nghiệp đại học. Vậy nên, danh hiệu cử nhân cao đẳng trên bằng cao đẳng không giống với cử nhân đại học.

Ngoài ra, cử nhân cao đẳng được chia thành hai loại, một do Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý gọi là cao đẳng chính quy; hai do Bộ Lao động, Thương Binh và Xã hội quản lý gọi là cao đẳng nghề.

Điểm quan trọng nhất mà các tấm bằng cao đẳng chính quy hay cao đẳng nghề không thực hiện được, đó là trực tiếp tiếp tục ghi danh vào các bậc học chuyên sâu như thạc sĩ và tiến sĩ.

Song, cử nhân cao đẳng có thể liên thông lên trình độ đại học, tham gia học để nhận bằng cử nhân đại học. Sau khi tốt nghiệp, nếu có nhu cầu và đáp ứng điều kiện của chương trình, bạn có thể học lên trình độ thạc sĩ.

4.5. Phân biệt bằng cử nhân và bằng kỹ sư

Thông thường, bằng cử nhân sẽ dành cho sinh viên khối ngành kinh tế xã hội, nghiên cứu nhiều và được đào tạo trong vòng 4 năm. Còn bằng kỹ sư được cấp cho sinh viên khối ngành kỹ thuật, thiên về thực hành và ứng dụng, thời gian đào tạo có thể là 5 năm hoặc hơn.

So về lợi thế cạnh tranh công việc, bằng kỹ sư được đánh giá cao hơn bằng cử nhân. Đặc biệt trong các lĩnh vực đòi hỏi áp dụng kiến thức vào thực tiễn, không đơn thuần ngồi nghiên cứu và phân tích.

4.5. Cần bao lâu để được cấp bằng cử nhân?

Bằng cử nhân cấp cho sinh viên đã hoàn thành tín chỉ ở bậc đại học, thường kéo dài từ 4 - 7 năm tùy thuộc quốc gia, chuyên ngành và điều kiện học tập của từng người. Tuy nhiên, có một số người muốn ra trường sớm, sẽ tập trung học và tốt nghiệp ngay từ năm thứ 3; còn có người từ từ đến năm thứ 6 mới ra trường.

Hiểu rõ bằng cử nhân cùng lợi ích của bằng cử nhân là gì giúp bạn xác định rõ con đường học vấn mà mình theo đuổi sau này là gì. Không chỉ là một loại bằng cấp thông thường, bằng cử nhân còn thể hiện được trình độ cũng như giá trị của người theo học, đem lại nhiều cơ hội nghề nghiệp trong tương lai.