Cách tính rút bảo hiểm xã hội 1 lần và tất tần tật những điều cần biết

1. Sơ lược về BHXH tại Việt Nam

Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một sự bảo đảm mang tính thay thế hoặc bù đắp cho một phần thu nhập của người lao động.

Khi tham gia đóng BHXH, người lao động sẽ được hưởng nhiều chế độ và được chi trả khi bị giảm hoặc mất thu nhập do các vấn đề như: Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, ốm đau, thai sản, hết tuổi lao động hoặc chết. Bạn có thể xem chi tiết về định nghĩa Bảo hiểm xã hội tại khoản 1 Điều 3 của Luật BHXH năm 2014.

Tại Điều 3 và Điều 4 của luật này cũng quy định rõ về 2 hình thức BHXH là bắt buộc tự nguyện. Trong đó, BHXH bắt buộc sẽ phụ trách các chế độ là ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất. Còn BHXH tự nguyện chỉ phụ trách 2 chế độ là hưu trí và tử tuất.

Người tham gia BHXH nếu đủ điều kiện sẽ được giải quyết hưởng chế độ BHXH 1 lần theo quy định pháp luật. Vậy có những trường hợp nào được rút bảo hiểm xã hội 1 lần? Cách tính rút bảo hiểm xã hội 1 lần ra sao và thực hiện như thế nào? Các bạn có thể theo dõi nội dung dưới đây để được giải đáp vấn đề này.

2. Các trường hợp được rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Trước khi tìm hiểu về cách tính rút bảo hiểm xã hội 1 lần thì chúng ta cần biết các trường hợp đủ điều kiện rút 1 lần. Tại Điều 60 và Điều 77 của Luật Bảo hiểm xã hội 2014 cùng với Điều 1 của Nghị quyết số 93/2015/QH13 có quy định về các trường hợp được rút BHXH 1 lần như sau:

1. Người chưa đủ 10 năm đóng BHXH nhưng đủ tuổi hưởng lương hưu.

2. Lao động nữ là cán bộ, công chức hoặc người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã chưa đóng đủ 15 năm BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện nhưng đã đủ tuổi hưởng lương hưu.

3. Người lao động sắp ra nước ngoài để định cư.

4. Người đang mắc một trong các bệnh như: Nhiễm HIV đã chuyển sang AIDS, ung thư, bại liệt, phong, lao nặng, xơ gan cổ chướng và bệnh khác (theo hướng dẫn của Bộ Y tế).

5. Khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu đối với Sĩ quan/ quân nhân chuyên nghiệp; sĩ quan/ hạ sĩ quan nghiệp vụ và sĩ quan/ hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; người làm công tác cơ yếu; hạ sĩ quan và chiến sĩ công an phục vụ có thời hạn,….

6. Người chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và nghỉ việc sau 1 năm tham gia BHXH bắt buộc.

7. Người chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục đóng sau 1 năm tham gia BHXH tự nguyện.

3. Cách tính rút bảo hiểm xã hội 1 lần bằng thủ công và online

Về cơ bản, cách tính rút bảo hiểm xã hội 1 lần sẽ được phân theo 2 trường hợp là tự nguyện và bắt buộc. Hai trường hợp này sẽ được tính theo cách thủ công (trên giấy) hoặc tính bằng hệ thống tính BHXH online. Chi tiết cụ thể về các trường hợp như sau:

3.1. Cách tính rút bảo hiểm xã hội 1 lần theo trường hợp bắt buộc

Cách tính rút bảo hiểm xã hội 1 lần cho đối tượng bắt buộc sẽ được căn cứ tại Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH. Theo đó, cách tính sẽ được chia ra 2 trường hợp là dưới 1 năm và đủ 1 năm trở lên.

• Tiền rút BHXH 1 lần (đủ 1 năm trở lên)

Tiền rút được = (Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH x 1,5 x Thời gian đóng BHXH trước năm 2014) + (Mức bình quân tiền lương hàng tháng đóng BHXH x Thời gian đóng BHXH từ 2014 x 2)

Trong đó, mức bình quân tiền lương tháng đóng = Tổng số tháng đóng BHXH : (Số tháng đóng BHXH x Tiền lương tháng đóng BHXH x Hệ số trượt giá tương ứng của từng năm)

Lưu ý: Hệ số trượt giá sẽ do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quyết định theo từng năm. Trường hợp thời gian đóng BHXH lẻ tháng thì từ 1 - 6 tháng tính là ½ năm và lẻ từ 07 - 11 tháng thì tính là 01 năm.

• Tiền rút BHXH 1 lần (dưới 1 năm)

Tiền rút được = Tổng các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH x 22%

Trong đó:

1. Tổng các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH = Hệ số trượt giá tương ứng x Tiền lương tháng đóng BHXH

2. Số tiền BHXH được rút 1 lần đối với trường hợp này tối đa là 1 lần mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

3.2. Cách tính rút bảo hiểm xã hội 1 lần theo trường hợp tự nguyện

Đối tượng tự nguyện sẽ dựa trên quy định tại Điều 6 của Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH. Cụ thể thì:

• Tiền rút BHXH 1 lần (đủ 1 năm trở lên)

Tiền rút BHXH 1 lần = (Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH x 1,5 x Thời gian đóng BHXH trước 2014) + ((Bình quân thu nhập tháng đóng BHXH x 2) + Thời gian đóng BHXH từ 2014) - Số tiền Nhà nước hỗ trợ)

Trong đó:

1. Mức bình quân tiền lương tháng đóng = Tổng số tháng đóng BHXH : (Số tháng đóng BHXH x Tiền lương tháng đóng BHXH x Hệ số trượt giá tương ứng của từng năm)

2. Số tiền Nhà nước hỗ trợ hàng tháng đóng BHXH tự nguyện = Chuẩn nghèo khu vực nông thôn tại tháng i x D x 22%

Lưu ý: D = 30% (hộ nghèo), D = 25% (hộ cận nghèo) và D = 10% (đối tượng khác). Bên cạnh đó, cách tính rút bảo hiểm xã hội 1 lần sẽ không trừ số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện đối với những trường hợp mắc bệnh nguy hiểm theo quy định.

• Tiền rút BHXH 1 lần (dưới 1 năm)

Tiền rút BHXH 1 lần = (Tổng các mức thu nhập tháng đã đóng BHXH x 22%) - Số tiền Nhà nước hỗ trợ

Trong đó:

1. Tổng các mức thu nhập tháng đã đóng BHXH = Hệ số trượt giá tương ứng x Thu nhập tháng chọn đóng BHXH

2. Số tiền BHXH được rút 1 lần đối với trường hợp này tối đa là 1 lần mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

3.3. Cách tính rút bảo hiểm xã hội 1 lần bằng hệ thống tính online

Hiện nay, hệ thống tính bảo hiểm xã hội 1 lần đã được đưa vào sử dụng miễn phí với phương thức trực tuyến. Tuy nhiên, hệ thống này chỉ dành cho 3 nhóm đối tượng là:

• Người lao động có toàn thời gian tham gia BHXH theo diện bắt buộc.
• Người lao động vừa có thời gian tham gia BHXH bắt buộc lại vừa có thời gian tham gia BHXH tự nguyện.
• Người lao động có toàn thời gian tham gia BHXH theo diện tự nguyện.

Nếu người lao động thuộc 1 trong 3 trường nói trên thì có thể thì có thể sử dụng Hệ thống tính bảo hiểm xã hội 1 lần theo các bước sau đây:

• Bước 1: Chọn giao diện phù hợp và tương ứng với từng đối tượng tham gia BHXH.
• Bước 2: Nhập đầy đủ thông tin đóng BHXH.
• Bước 3: Click chọn vào ô “Bấm Tính” và đợi kết quả từ hệ thống.

4. Thông tin về việc nhận tiền BHXH 1 lần

Bên cạnh cách tính rút bảo hiểm xã hội 1 lần thì các vấn đề về thủ tục, địa chỉ và thời gian nhận tiền cũng được nhiều người quan tâm. Nhằm giúp người lao động hiểu rõ hơn về những vấn đề này thì chúng tôi xin chia sẻ một số thông tin như sau:

4.1. Thủ tục và địa chỉ nhận tiền BHXH

Thủ tục rút và nhận tiền BHXH 1 lần sẽ được hướng dẫn rõ tại Quyết định 166/QĐ-BHXH (năm 2019) và Quyết định 896/QĐ-BHXH (năm 2021). Nếu người lao động muốn nhận tiền hoặc có bất kỳ thắc mắc nào thì có thể trực tiếp tới cơ quan BHXH huyện/tỉnh nơi mình cư trú. Khi đi, người lao động cần mang theo các loại giấy tờ như sau:

• Sổ bảo hiểm xã hội (bản chính).
• Đơn đề nghị hưởng BHXH 1 lần theo Mẫu số 14-HSB (bản chính).
• Giấy xác nhận về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng của các cơ quan có thẩm quyền đối với người đã ra nước ngoài định cư (bản sao).
• Ngoài những giấy tờ trên, người ra nước ngoài để định cư cần nộp thêm bản sao một trong các giấy tờ là: hộ chiếu do nước ngoài cấp, thị thực, giấy tờ xác nhận đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài hoặc thẻ thường trú/ cư trú từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài.
• Đối với người bị mắc bệnh có nguy hiểm đến tính mạng thì nộp thêm: Bản trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án hoặc biên bản do Hội đồng giám định y khoa giám định mức suy giảm từ 81% trở lên. Cùng với hóa đơn, chứng từ thu phí giám định và bảng kê các nội dung giám định nếu được thanh toán chi phí giám định.
• Bản khai thời gian, địa bàn phục vụ trong Quân đội theo Mẫu số 04B - HBQP (bản chính).

4.2. Thời gian được nhận tiền sau khi nộp hồ sơ rút BHXH

Thời gian được nhận tiền rút BHXH 1 lần sẽ căn cứ theo Quyết định 166/QĐ-BHXH (năm 2019) và Quyết định 896/QĐ-BHXH (năm 2021). Cụ thể là người lao động sẽ nhận được tiền sau 5 ngày giải quyết chế độ BHXH 1 lần. Mốc thời gian này sẽ được tính từ ngày cơ quan BHXH nhận được đầy đủ hồ sơ hợp lệ của người lao động.

Tiền BHXH rút 1 lần sẽ được trả theo hình thức hình thức mà người lao động đã đăng ký trong Mẫu 14-HSB. Thông thường, người lao động sẽ được chi trả qua 3 hình thức là:

• Nhận tiền trực tiếp tại cơ quan BHXH huyện /tỉnh nơi mình cư trú và làm thủ tục nhận tiền.
• Nhận tiền BHXH rút 1 lần thông qua bưu điện giao.
• Nhận tiền BHXH thông qua hình thức chuyển khoản thẻ ATM.
• Nhận tiền BHXH rút 1 lần thông qua người ủy quyền.

Cách tính rút bảo hiểm xã hội 1 lần sẽ tùy thuộc vào trường hợp là BHXH tự nguyện hay BHXH bắt buộc. Ngoài ra, người lao động còn có thể sử dụng hệ thống tính online để tính số tiền BHXH rút 1 lần của mình. Tuy rút bảo hiểm xã hội 1 lần là quyền lợi của mỗi người tham gia BHXH nhưng người lao động cần xem xét thật kỹ trước khi rút. Bởi vì việc rút BHXH 1 lần cũng đồng nghĩa với việc chấm dứt các chế độ mà người tham gia BHXH được hưởng.

Xem thêm:

• Sổ Bảo Hiểm Xã Hội Là Gì? Cập Nhật Chế Độ BHXH Mới Nhất
• Bảo Hiểm Xã Hội Là Gì? Chế Độ Hưởng Bảo Hiểm Xã Hội