Cách gói bánh chưng gù bằng lá chuối - đặc sản Hà Giang dâng mâm cỗ Tết

1. Đặc điểm của bánh chưng lưng gù

Bánh chưng gù đã có từ rất lâu và trở thành món ăn nổi tiếng, được nhiều người biết tới của Hà Giang. Loại bánh truyền thống này có nguồn gốc từ người Dao Đỏ, thuộc Yên Bái, Hà Giang, Lào Cai.

Bánh chưng lưng gù Hà Giang có nhiều điểm khác với bánh chưng vuông như:

• Có kích thước khá nhỏ, đầy đặn và được gói thành hình giống chiếc lu.

• Phần lá chỉ sử dụng 1 lớp lá thay vì 4-5 lớp lá như bánh chưng vuông.

• Phần vỏ bánh làm từ gạo nếp nương, ngâm cùng nước lá riềng nên rất dẻo và ngon.

• Phân nhân thì làm từ đậu xanh hòa cùng phần thịt ba chỉ được nêm nếm phù hợp với khẩu vị của gia đình.

2. Bí quyết chọn nguyên liệu nấu bánh chưng gù ngon

Những người phụ nữ Dao ngoài học cách gói bánh chưng lưng gù sao cho đẹp, họ còn phải chuẩn chỉnh trong từng khâu chọn nguyên liệu, có như thế thì thành phẩm ra chiếc bánh mới ưng ý được. Dưới đây là một số bí quyết của người Dao chia sẻ để chọn được nguyên liệu vừa tươi vừa ngon.

2.1. Cách chọn gạo nếp thơm, dẻo

Gạo nếp là nguyên liệu quan trọng để làm được một chiếc bánh chưng gù ngon, gạo phải có độ dẻo và thơm nhất định. Khi chọn gạo nếp bạn nên chú ý như sau:

• Nên chọn nếp ngỗng, nếp cái hoa vàng hay nếp bắc, mỗi loại gạo sẽ có độ dẻo khác nhau tùy chất gạo. Nhưng nếp ngon thường có hạt tròn mập, ngắn và màu trắng ngần.

• Nên chọn những hạt gạo mẩy, đều, bạn dùng tay bấm vào hạt nếu khó vỡ thì đó là nếp ngon, còn mới vì nếp cũ dễ bị mục.

• Nếp ngon sẽ có mùi thơm đặc trưng, không nên mua nếp có mùi mốc hay mùi lạ.

2.2. Cách chọn thịt ba chỉ tươi, ngon

Bánh chưng phải có thịt lợn và đỗ xanh để làm nhân, một chiếc bánh chưng gù ngon là phần nhân phải đủ đầy. Khi chọn thịt bạn nên lưu ý:

• Chọn thịt có màu đỏ nhạt hay hồng tươi, bóng nhẹ và có lớp mỡ xen giữa, có độ đàn hồi nhất định. Bạn nên chọn thịt ba chỉ có phần thịt và mỡ dính với nhau, khi cầm lên không bị lỏng lẻo. Lớp da và mỡ ngoài có độ dày khoảng 1,5 - 2cm.

• Không nên chọn thịt có màu nhợt, chuyển xanh tái hoặc có mùi hôi khác thường.

• Nên lấy phần thịt có mỡ nhiều hơn nạc, để ăn bánh không bị khô mà lại béo ngậy.

2.3. Cách chọn đậu xanh béo, bùi

Đậu xanh sẽ giúp phần nhân bánh chưng được dẻo và thơm hơn, nhưng khi chọn đậu bạn cần phải chú ý cách lựa chọn để có được hạt đậu xanh ngon.

• Bạn nên dùng đậu xanh đã được tách vỏ, hạt sáng bóng, màu vàng tươi và màu sắc các hạt đều nhau.

• Bạn dùng tay bấm vào hạt đậu xanh, nếu đậu giòn và dễ vỡ nhưng không có nhiều vụn nhỏ thì đó là đậu ngon.

• Đậu xanh có mùi thơm nhẹ và đặc trưng, không nên mua đậu có mùi ẩm mốc hay mùi lạ. Tránh mua đậu có nốt đen, hạt to nhỏ không đều nhau, có hiện tượng mối mọt.

Xem thêm: Bật Mí 7 Cách Nấu Chè Đậu Xanh Bóc Vỏ Ngon Không Chỗ Chê, Ai Ăn Là Nhớ

2.4. Cách chọn lá chuối gói bánh chưng

Đây là phần vỏ của lá, màu sắc của bánh có bắt mắt hay không đều do phần lá chuối này. Nên khi chọn lá, bạn cần phải:

• Nên chọn phiến lá to, rộng và có màu xanh tươi đậm.

• Chọn lá còn nguyên vẹn, không bị rách ở bất kỳ phần nào của lá.

3. Cách gói bánh chưng gù bằng lá chuối chuẩn vị Hà Giang

Cách làm bánh chưng gù Hà Giang cũng khá cầu kỳ, với những nguyên liệu dễ kiếm ở chợ hay các siêu thị. Để làm được một chiếc bánh chưng lưng gù ngon, bạn cần chuẩn bị những nguyên liệu sau:

3.1. Nguyên liệu làm bánh chưng gù

• Gạo nếp: 1kg

• Thịt ba chỉ: 800g

• Đậu xanh: 700g

• Lá riềng: 2 lá

• Lá chuối

• Gia vị: muối, tiêu…

3.2. Cách gói bánh chưng gù bằng lá chuối

Bước 1: Sơ chế nếp và đậu xanh

• Bạn cho gạo nếp, đậu xanh vào nước.

• Vo sạch khoảng 3-4 lần để loại bỏ hoàn toàn những chất bẩn.

• Mang ngâm cùng nước trong 4-6 tiếng.

Bước 2: Chuẩn bị nguyên liệu

• Để bánh được xanh hơn, bạn lấy lá riềng rửa sạch, cắt nhỏ và xay cùng chút nước, để lấy nước cốt xanh ngâm gạo.

• Thịt ba chỉ mua về, rửa dưới vòi nước rồi lấy chút muối xát vào miếng thịt, rửa lại với nước lần nữa rồi để cho ráo và cắt thành 4 miếng, độ dày khoảng 1 lóng tay. Ướp cùng muối và tiêu.

• Phần lá chuối rửa sạch, lau khô rồi tước bớt phần sống lá cứng.

• Dây lạt rửa và ngâm mềm cùng nước ấm.

Bước 3: Trộn màu

Ở cách gói bánh chưng gù, thì đây là khâu quan trọng. Bởi khi ngâm gạo nếp cùng nước lá riềng sẽ giúp bánh có màu xanh tự nhiên.

• Bạn ngâm gạo trong nước cốt lá riềng khoảng 10 phút để nếp được thầm đều màu.

• Cho đậu xanh vào tô, thêm chút muối vào và ướp trong 10 phút.

Bước 4: Gói bánh

• Bạn lấy 2 lá chuối, lật phần sau lá rồi xếp tráo đầu đuôi và xếp chồng lá lên nhau.

• Lấy 1 muỗng gạo nếp vào giữa lá, phía trên cho lần lượt ½ muỗng đậu xanh → 1 miếng thịt ba chỉ → đậu xanh → gạo nếp.

• Cách gói bánh chưng gù chuẩn là bạn túm 2 bên mép lá lại, rồi xếp chặt tay.

• Sau đó túm một phần đầu lá chuối, vuốt dẹp lại và gấp chặt cho khít phần nhân bánh lại.

• Lúc này, bạn dựng bánh lên rồi vỗ vỗ để nhân được nén đều xuống rồi làm tương tự với đầu còn lại.

• Bạn gói sao cho phần giữa bánh chưng lưng gì được nhô lên là được, tiếp đó là lấy dây lạt quấn quanh bánh, xoắn chặt dây để cố định bánh chưng.

Bước 5: Luộc bánh

• Bánh khi đã gói xong, bạn cho nồi lớn, đổ nước ngập bánh rồi đậy nắp và nấu cùng lửa nhỏ trong 3-4 tiếng.

• Khi luộc bánh, bạn nên để ý nếu thấy nước cạn thì cho thêm nước.

• Bánh chưng gù luôn phải ngập nước tới khi chín, như vậy bánh luộc xong sẽ xanh và ngon hơn.

Bước 6: Thành phẩm

Bánh chưng lưng gù có hình dạng đặc trưng, nhỏ xinh và màu xanh bắt mắt. Phần nhân dẻo thơm, quyện cùng vị bùi bùi của đậu xanh và thịt ba chỉ béo ngậy. Bánh chưng gù không quá to, nên bạn có thể ăn hết trong một lần và ăn kèm dưa hành muối để tăng thêm độ ngon.

3.3. Cách bảo quản bánh chưng gù

Ngoài cách gói bánh chưng gù bằng lá chuối, thì làm sao để bảo quản bánh chưng được lâu cũng khiến nhiều người băn khoăn.

• Sau khi luộc xong bạn để bánh thật ráo nước hoặc có thể dùng khăn để lau phần nước còn đọng trên lá.

• Để bánh ở nơi thoáng khí, không đặt gần các món ăn khác để hạn chế việc phát sinh nấm, mốc.

• Dùng dao thật sạch để cắt bánh, dao không dính bẩn hay dính thức ăn khác.

• Bánh chưng ăn không hết, dùng màng bọc thực phẩm bao lại rồi cho vào ngâm mát tủ lạnh. Khi nào ăn thì mang đi hấp lại hoặc chiên giòn là lại thơm ngon.

4. Một vài câu hỏi thường gặp về bánh chưng gù

Ngoài tìm hiểu cách gói bánh chưng gù chuẩn vị Hà Giang ở trên, một số người cũng tò mò một số thông tin khác xoay quanh món bánh chưng gù đặc biệt này. Cùng tìm hiểu thêm dưới đây nhé.

4.1. Bánh chưng gù có thể được chế biến thành những món ăn nào khác?

Ngoài cách ăn trực tiếp, bánh chưng gù có thể được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau, như:

• Bánh chưng gù rán: Đây là món ăn quen thuộc nhất, có lớp vỏ ngoài giòn rụm, bên trong dẻo thơm.

• Bánh chưng gù rán sốt chua cay: là món ăn lạ miệng, biến tấu của bánh chưng rán thông thường. Bánh chưng gù được rán giòn, sau đó chấm với sốt chua cay có vị chua ngọt, cay nồng, ăn rất ngon.

• Cháo bánh chưng gù: Món ăn này chuyên dùng để giải ngấy quen thuộc sau Tết. Cháo bánh chưng được nấu từ gạo nếp, thịt lợn, đậu xanh,... có vị ngọt thanh, bùi béo.

• Bánh chưng gù nướng: Đây là món ăn có hương vị thơm ngon, béo ngậy. Bánh chưng nướng thường được nướng bằng lò nướng hoặc bếp than, có thể ăn kèm với tương ớt hoặc nước chấm.

• Kimbab bánh chưng gù: là món ăn kết hợp giữa bánh chưng của Việt Nam và kimbab của Hàn Quốc. Bánh chưng được thái thành từng lát mỏng, sau đó cuộn với cơm, rau củ và thịt theo cách làm kimbab.

4.2. Nên mua bánh chưng gù ở đâu uy tín, chất lượng?

Hiện nay, bánh chưng gù rất được yêu thích vì có thể mua về làm quà cho người thân, nên bạn có thể tới những địa chỉ sau để mua bánh chất lượng:

• Hà Giang Foods: số 443 Lý Thường Kiệt, Ngọc Hà, Tp. Hà Giang

• Bánh chưng gù Nguyễn Thị Dung: thôn Bản Tùy, xã Ngọc Đường, Tp. Hà Giang

• Bánh chưng gù Bà Dung: thôn Bản Tùy, Ngọc Đường, Hà Giang.

Những địa chỉ này đều có uy tín lâu năm, sản xuất bánh chưng gù theo phương pháp truyền thống, đảm bảo chất lượng. Ngoài ra, bạn cũng có thể đặt mua bánh chưng gù trực tuyến trên các trang thương mại điện tử như Shopee, Lazada,... Tuy nhiên, cần lựa chọn những gian hàng uy tín, có nhiều lượt đánh giá tốt để đảm bảo chất lượng bánh.

Xem thêm: 3 Cách Ướp Thịt Ba Chỉ Nướng Chuẩn Vị Mà Các Nhà Hàng Luôn Muốn Giấu Bạn

Cách gói bánh chưng gù bằng lá chuối khá cầu kỳ, đòi hỏi phải thật tỉ mỉ mới tạo được hình dạng đặc trưng của món bánh truyền thống. Đây là một loại bánh đặc sản của vùng cao nguyên đá, được nhiều người yêu thích bởi hương vị thơm ngon và giá trị văn hóa mà nó mang lại. Do đó, nếu có dịp tới Hà Giang bạn nên thưởng thức món bánh chưng gù nức tiếng này, và mua về làm quà cho người thân nhé.